Yılın son günlerine yaklaşırken Merkez Bankası da son toplantıyı Perşembe günü gerçekleştirecek. Merkez Bankasının Kasım PPK notundaki “Kurul, mevcut politika faizinin küresel talebe ilişkin artan riskleri dikkate alarak yeterli düzeyde olduğunu değerlendirmiş, Ağustos ayında başlatılan faiz indirim döngüsünün sonlandırılmasına karar vermiştir.” ifadesi dikkate alındığında faizin sabit tutulması gerekiyor. Ancak piyasalarda genel beklenti bu yönde olsa da 100 baz puanlık faiz indirimi de yabana atılmış değil. Daha önceki karar notlarını hatırladığımızda söylemle uygulamanın farklı olması şaşırtmayacaktır.
Merkez Bankası bir yandan faiz indirip gevşek para politikası izlerken bir yandan da sıkılaşmadan bahsetti. Bir yandan faiz indirip diğer yandan her faiz indiriminde güncel oranın yeterli olacağını belirtti. Bir yandan enflasyondaki risklere dikkat çekip ve yükselişin süreceğini belirtip diğer yandan düşüş temennisini dikkate alarak faiz indirimine devam etti. Yani özetle Merkez Bankası, siyasi istek doğrultusunda faiz indirmek zorundaydı, sadece bu faiz indirimlerine bir gerekçe yaratması gerekiyordu. Ama yoktu ve olmayınca da geleceğe ait iyimserlikler dile getirildi.
Yılın son toplantısında faiz indirimi devam etse de faiz sabit tutulsa da bunun bir etkisinin olmayacağı aşikâr. Zaten faiz indirim süreci içinde döviz kurunda neredeyse sabit kur rejimi uygulandı. Gelişen ya da gelişmiş döviz kurlarının hiçbirinde dolar/TL gibi bir görünüm söz konusu değil. Grafikte fiyatın nasıl dar bir bantta korunduğu ve yükselişlerin de nasıl sakin ve kontrollü yapıldığı açıkça görülüyor. Bunun adına istikrar diyebilir miyiz sevgili okuyucu?
Birlikte düşünelim; enflasyon dünya ortalamasının çok çok üzerinde. Cari açık son yılların en yüksek seviyesinde. İhracat tarafında artış olmasına karşın ithalatın maliyeti tüm emekleri ziyan ediyor. Faiz indirimi ve parasal destek ile canlandırılan piyasa, küresel yavaşlamadan kaçamadı ve son çeyrekte imalat cephesinde belirgin bir ivme kaybı yaşanıyor. Yani enflasyonu düşürmek yerine büyümeye odaklanırken bunca çabaya karşın küresel dalgadan kaçamadık. Şimdi hem yüksek enflasyon hem yavaşlayan bir ekonomi söz konusu. Dövizde büyük hareketler yerine yavaş bir yükseliş söz konusu oldu, ama bu zirve seviyeler dış ticarette ihracatçının istediği noktada değil. Yani enflasyonun altında.
Belirttiğimiz bu süreç içindeki gurur duyulan büyüme gerçekten verimli oldu mu? Kesinlikle hayır.
2023’ün ilk aylarında baz etkisi ile enflasyonun artış hızı yavaşlayacak ve yıllık enflasyon oranında gerileme olacak. Ancak özellikle Avrupa ile ticarette yavaşlama olması bu defa enflasyon değil büyüme notasına çevirecek gözleri. 2023 beklentisini ayrıntılı olarak paylaşacağız, fakat özetle şunu belirmek isterim ki siyasi baskı devam ettikçe ekonomik kopma ile sağlıklı ve verimli bir yol alınması mümkün değil.
Dolar/TL'de teknik bir analiz yapmayı Mayıs ayında bırakmıştım. O dönem için önemli olan 17,15’in geçilmesi ve enflasyona rağmen uygulanan politikalar nedeniyle kurda gerçekçi bir fiyatlamanın olmaması haliyle analizi de boşa çıkarıyor.
Yılın son günlerine yaklaştığımızda 18,60’lardaki fiyatlamanın daha da sıkıştığını görüyoruz. OVP ve birçok ihalede 20 üzeri seviyelerin dikkate alınması ve seçimle beraber kurdaki müdahalenin bırakılıp serbestliğe dönülmesi ile fiyatta yükseliş beklentisi güçlü, ama dolar/TL’de teknik bir öngörü, bir seviye ya da bir analizin güvenilir olmadığı görüşündeyim.